RUUF

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Nedir? Tanım ve Görevler

12.08.2024
6 dk. okuma
Mirak Özoğlu
İçindekiler
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Nedir? Tanım ve Görevler
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Türkiye'de sermaye piyasalarının düzenlenmesi, denetlenmesi ve geliştirilmesini sağlamak amacıyla kurulmuş bağımsız bir kamu kuruluşudur.
SPK, 1981 yılında 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuştur. Düzenleme ve denetimlerle piyasaların adil işlemesini, yatırımcı haklarını korumayı, piyasa güvenilirliğini artırmayı sağlar.
SPK, sermaye piyasasında faaliyet gösteren şirketleri, aracı kurumları, yatırım fonlarını, diğer finansal kuruluşları gözetme ve denetleme yetkisine sahiptir.

SPK'nın Görevleri ve Sorumlulukları

SPK'nın görevleri arasında sermaye piyasası araçlarının ihracını düzenlemek, halka açık şirketlerin mali tablolarını denetlemek, piyasa manipülasyonunu önlemek, yatırımcılara bilgi sağlamak ve sermaye piyasalarının genel işleyişini izlemek yer almaktadır.

Düzenleyici ve Denetleyici Görevler

SPK, sermaye piyasası araçlarının ihracını, halka açık şirketlerin faaliyetlerini ve piyasa katılımcılarının davranışlarını düzenleyen mevzuatları hazırlar. SPK, sermaye piyasası ürünlerinin tescilini, halka arzların onaylanmasını ve halka açık şirketlerin bilgilendirme yükümlülüklerinin yerine getirilmesini denetler.
Yatırımcıların sermaye piyasalarına olan güvenini artırmaya yönelik eğitim programları, seminerler ve bilgilendirme kampanyaları düzenler. Ayrıca yatırımcı şikayetlerini değerlendirerek ve gerekiyorsa hukuki yollara başvurarak yatırımcı haklarının korunmasını sağlar.

Yatırımcıların Korunması

SPK, yatırımcıların doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmasını sağlamak amacıyla halka açık şirketlerin mali tablolarını ve faaliyet raporlarını düzenli olarak denetler. Bu sayede, yatırımcılar şirketlerin mali durumları hakkında şeffaf ve doğru bilgiye sahip olurlar.
Aracı kurumların ve diğer finansal katılımcıların müşteri varlıklarını koruma, müşterilere doğru bilgi verme, etik kurallara uygun hareket etme yükümlülüklerine uyup uymadıklarını denetler. Ayrıca yatırımcı tazmin merkezi gibi bir sistem kurarak yatırımcıların zarar görmesi durumunda tazmin etmelerini sağlar.

Sermaye Piyasasının İşleyişi

SPK, piyasa katılımcılarının adil ve dürüst davranmasını sağlayarak piyasaların bütünlüğünü korur. Ayrıca sermaye piyasalarının geliştirilmesine ve derinleştirilmesine yönelik stratejiler belirlenerek uygulamaya konur.
Bu kapsamda, yeni finansal ürünlerin ve hizmetlerin geliştirilmesini teşvik eder. Piyasa altyapısının güçlendirilmesini ve uluslararası standartlara uygun düzenlemelerin yapılmasını sağlar.
Böylece, SPK'nın görev ve sorumlulukları, sermaye piyasasının güvenli, şeffaf ve etkin şekilde işlemesine ekonomik büyümeye katkıda bulunmasına hizmet eder.

Finansal İstikrarın Sağlanması

Sermaye Piyasası Kurulu, finansal istikrarın koruması amacıyla ulusal ve uluslararası düzeyde çeşitli iş birlikleri yürütür. Bu iş birlikleri, Türkiye'nin finansal piyasalarının uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilmesine katkı sağlar.
Finansal istikrarı desteklemek için SPK, yatırımcıların bilinçlendirilmesi ve etik kuralların geliştirilmesi gibi eğitim faaliyetlerine de odaklanmaktadır. Amacı, çeşitli program ve kampanyalar düzenleyerek piyasa katılımcılarının finansal okuryazarlığını artırmak ve sermaye piyasasını geliştirmektir.

SPK'nın Yetki Alanları ve Uygulamaları

SPK’nın yetki alanları:
·         Sermaye piyasasının düzenlenmesi
·         Yatırımcıların korunması
·         Sermaye piyasası araçlarının halka arzı ve ihraççıların denetlenmesi
·         Yatırım kuruluşlarının faaliyetlerinin düzenlenmesi ve denetlenmesi
·         Sermaye piyasası araçlarının işlem gördüğü borsaların ve diğer teşkilatlanmış piyasaların düzenlenmesi ve denetlenmesi
·         Sermaye piyasası ile ilgili tüm mevzuatın hazırlanması ve uygulanmasının sağlanması
·         Kamuyu aydınlatma yükümlülüklerinin denetlenmesi
·         Sermaye piyasasında rekabetin sağlanması ve korunması
·         Sermaye piyasası aracıların faaliyetlerinin düzenlenmesi ve denetlenmesi
·         Sermaye piyasasında yaşanan hukuki uyuşmazlıkların çözümüne katkı sağlanması
SPK, lisanslama sürecinde aday kuruluşların mali yeterliliklerini, kurumsal yapılarının sağlamlığını ve profesyonel yeterliliklerini değerlendirir. Lisanslama ve sertifikasyon süreci, yatırım danışmanları, portföy yöneticileri, bağımsız denetçiler ve diğer sermaye piyasası profesyonelleri için farklı kategorilere ayrılmıştır.
SPK, sermaye piyasası araçlarının ve bu araçların ihraççıları ile yatırım kuruluşlarının faaliyetlerini sürekli olarak izler. Gerektiğinde denetimlere tabi tutar. Piyasa oyuncularının mevzuata uygun hareket edip etmediklerini kontrol eder. Kontroller sonucunda ihlaller tespit edildiğinde gerekli yaptırımları uygular.
Denetim faaliyetleri hem yerinde denetim hem de uzaktan izleme yöntemleri ile gerçekleştirilmektedir. Uzaktan izleme faaliyetleri, elektronik sistemler ve raporlar aracılığıyla yürütülmektedir. Bu sayede, oluşabilecek riskler önceden tespit edilerek gerekli önlemler alınır.

SPK'nın Yasal Çerçevesi ve Mevzuatı

SPK Yasal Çerçevesi ve Mevzuatı 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, Türkiye'de sermaye piyasalarını düzenleyen ve denetleyen temel kanundur. Bu kanun 30 Aralık 2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olup piyasadaki şirketlerin uyması gereken kuralları belirlemektedir.
Kanun, halka arz, yatırım kuruluşlarının denetimi ve piyasa suçlarına yönelik yaptırımları kapsar. Yönetmelikler ve Tebliğler, kanunun uygulamasını detaylandırarak piyasadaki şirketlerin uyması gereken kuralları belirler.
SPK, uluslararası piyasalardaki yenilikleri yakından takip ederek Türk sermaye piyasalarının rekabet gücünü artırmak için sürekli olarak mevzuatı güncellemektedir. Bu bağlamda, Avrupa Birliği düzenlemeleri ve Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü (IOSCO) ilkeleri dikkate alınarak mevzuat uyumu sağlanmaktadır.

SPK'nın Etkinlik Alanları

SPK'nın Etkinlik Alanları
·         Piyasa gözetimi ve düzenlemesi
·         Halka arz ve menkul kıymetler
·         Yatırımcı koruma ve eğitim
·         Lisanslama ve sertifikasyon
·         İhraççı ve yatırım kuruluşlarının denetimi
·         Kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanması
·         Sermaye piyasası hukuki uyuşmazlıklarının çözümü
·         Uluslararası iş birlikleri ve uyum
·         Piyasa araştırmaları ve analizleri
·         Piyasa Gözetimi ve Düzenlemesi
SPK'nın piyasa gözetimi faaliyetleri arasında borsa işlemlerinin incelenmesi, yatırım kuruluşlarının izlenmesi, yatırımcı şikayetlerinin değerlendirilmesi gibi alanlar yer almaktadır. Tüm faaliyetler piyasanın güvenilirliğini ve bütünlüğünü koruyarak kişilerin haklarının korunmasını sağlar.
KAP, piyasa şeffaflığını artırarak yatırımcıların bilinçli yatırım kararları almasına yardımcı olur. Şirketler, KAP aracılığıyla kamuoyuna düzenli bilgi sunarak piyasanın güvenilirliğini artırır.
SPK, halka arz sürecinde şirket belgelerini inceler ve onaylar. Bu belgeler yatırımcılara sunulacak risklerin tam ve doğru bir şekilde açıklanmasını içerir. Ayrıca halka arz sonrasındaki piyasa işlemlerinin şeffaf bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak için gerekli düzenlemeleri de yapar.

SPK'nın Finansal Piyasalara Katkıları

SPK’nın finansal piyasalara katkısı, düzenleme ve denetimi, mali piyasaların güvenilir ve şeffaf bir şekilde işlemesini sağlamaktadır. Manipülasyonu önler, yatırımcı haklarını korur. Uluslararası standartlara uyumu teşvik ederek Türkiye’nin finans piyasasının rekabet gücünü artırır.

Yatırım Fonları ve Aracı Kuruluşlar (SPK'nın Finansal Piyasalara Katkıları bağlamında)

SPK, yatırım fonlarının ve aracı kuruluşların faaliyetlerini düzenleyerek Türkiye sermaye piyasalarının etkin ve güvenilir halde işlemesini sağlar. SPK, fonların kurulumundan yönetimine kadar çeşitli düzenlemeler getirir ve denetim yaparak yatırımcıların korunmasını sağlar.
RUUF Invest, gayrimenkul yatırım fonlarıyla yatırımcılara profesyonel ve güvenilir yatırım fırsatları sunmaktadır. Fonun varlıkları, SPK’nın düzenli denetim ve gözetimine tabidir. SPK’nın denetimleri, fonların şeffaf, adil ve etkin biçimde yönetildiğini garanti eder.
Düşük Riskli - Yüksek Getiri Potansiyelli Konut Yatırımı
Konuta yatırım hayal oldu diyenler için; temettü dağıtan, veriye dayalı ve her bütçeye uygun şartlarda konut yatırımı imkanı.
HEMEN BAŞVUR

Borsa İstanbul ve Diğer Piyasalar (SPK'nın Finansal Piyasalara Katkıları bağlamında)

SPK, Borsa İstanbul’da işlem gören menkul kıymetlerin adil ve şeffaf alım satımını izler. Piyasa düzenlemeleri yoluyla yatırımcıları korur, piyasa güvenliğini güçlendirir.
SPK'nın katkıları arasında piyasada şeffaflığın ve adil rekabetin sağlanması yer alır. Borsa İstanbul ve diğer piyasalarda işlem sürecinin düzenlenmesi ve izlenmesi piyasa verimliliğini artırmaktadır.

Portföy Yönetimi ve Kurumsal Yatırımcılar (SPK'nın Finansal Piyasalara Katkıları bağlamında)

SPK, portföy yönetim şirketlerinin faaliyetlerini düzenlemekte ve şirketlerin yatırım hizmetlerini profesyonelce vermesini sağlamaktadır. Bu düzenlemeler yatırımcıların korunmasına ve piyasa istikrarının sağlanmasına yardımcı olur.
Kurumsal yatırımcı, SPK gözetiminde profesyonel yatırım hizmetlerinden yararlanmaktadır. SPK, yatırımcıların piyasada adil ve şeffaf biçimde işlem yapmalarına olanak sağlayarak piyasa güvenliğini artırmaktadır.
Paylaş
Yazar
Mirak Özoğlu

Mirak Özoğlu, Türkiye’deki konut sahipliği ve gayrimenkul yatırımına erişilebilir çözümler sunan RUUF’ta iş geliştirme ve pazarlama müdürü olarak liderlik etmektedir. Özoğlu, ev satın alma süreçlerini dönüştürme, yenilikçi sistemleri hedef kitlelere duyurma ve gayrimenkul sektörüne özgü dijital pazarlama faaliyetleriyle talep toplama konularında çalışmalarını sürdürmektedir. Mirak Özoğlu’nun finansal teknoloji ve gayrimenkul sektöründeki pazarlama yönetimi, iş geliştirme ve inovatif teknolojilere dair geniş deneyimi; girişimin kitlelere duyurulmasında, büyümesinde ve başarısında kilit bir rol oynamaktadır.