Yüksek Enflasyon Ortamında Yatırım
01.03.202412 dk. okuma
Mirak Özoğlu
İçindekiler
Yüksek enflasyon veya hiperenflasyon ortamında yatırım yapmak, finansal stratejilerin dikkatlice belirlenmesini gerektiren bir zorluk arz etmektedir. Bu zorluğa rağmen bazı yatırım fırsatları enflasyonun etkilerini azaltabilir hatta aşabilir. Örneğin, gayrimenkul yatırımları enflasyona karşı dirençli olabilir çünkü gayrimenkul değeri zamanla artar. Ayrıca değerli metaller gibi reel varlıklar da enflasyon karşısında hedge (riskten korunma) görevi görebilir.
Yatırımcılar aynı zamanda, yüksek enflasyon dönemlerinde güçlü performans gösteren bazı sektörlere odaklanabilirler. Örneğin, temel ihtiyaçlar sektörü enflasyona dayanıklıdır çünkü insanlar temel mal ve hizmetlere olan taleplerini sürdürürler. Ayrıca sabit getirili menkul kıymetler gibi enflasyona endeksli finansal araçlar da düşünülebilir. Ancak her yatırımcının risk toleransı ve hedefleri farklı olduğu için, yüksek enflasyon ortamında yatırım yapmadan önce dikkatlice araştırma yapmak ve uzman tavsiyesi almak önemlidir.
Yüksek Enflasyonun Tanımı ve Dinamikleri
Yüksek enflasyon, genel fiyat seviyelerinin belirgin şekilde ve sürdürülebilir biçimde arttığı ekonomik durumu ifade eder. Tüketici fiyat endeksi gibi ölçümlerle takip edilen mal ve hizmet fiyatları hızla yükselir. Yüksek enflasyonun ve hiperenflasyonun ekonomik etkileri güçlü biçimde hissedilir. Tüketicilerin satın alma gücü azalırken şirketlerin maliyetleri artabilir ve ekonomik belirsizlik ortaya çıkabilir. Yatırımcılar enflasyonla mücadele edebilen varlık sınıflarına yönelirler.
Enflasyonun sebepleri ve değişkenleri pek çok faktöre dayanabilir. Özellikle talep artışı, maliyetlerdeki yükseliş, para arzındaki genişleme veya döviz kurlarındaki dalgalanmalar gibi etkenler enflasyonu etkileyen dinamiklerdir. Nedenlerini anlamak ve ekonomik göstergeleri izlemek suretiyle yatırım planlarını belirleme konusunda dikkatli olmalıdırlar.
Yatırım Araçlarının Enflasyona Duyarlılığı
Yatırım araçlarının enflasyona duyarlılığı, yatırımcıların portföylerini çeşitlendirmeleri ve risk yönetimi stratejileri oluşturmaları açısından önemli bir faktördür. Enflasyon, genel fiyat düzeyindeki artışı ifade eder ve yatırımcılar için satın alma gücünün azalmasına neden olabilir. Yatırımcılar, enflasyona karşı direnç gösteren veya enflasyonun etkilerinden olumlu yönde etkilenebilecek yatırım araçlarına yönelerek portföylerini koruma amacı güderler.
Geleneksel olarak hisse senetleri ve gayrimenkul gibi reel varlıklar, yüksek enflasyon karşısında daha dirençli olabilir. Hisse senetleri, şirket değer artışı ve temettü gelirleri aracılığıyla enflasyonun etkilerini azaltabilir.
Altın ve Değerli Metaller
Altın ve diğer değerli metaller, enflasyonla sıkça ilişkilendirilen ve enflasyona karşı hedge olarak görülen yatırım araçlarıdır. Enflasyon yüksek olduğunda, para biriminin değeri azalırken altın gibi değerli metaller değer kazanma eğilimindedir.
Altın, ekonomik belirsizlik dönemlerinde ve enflasyon arttığında güvenli liman olarak tercih edilir. Yatırımcılar, enflasyonun satın alma gücünü azaltabileceği endişesiyle altına yönelerek portföylerini çeşitlendirebilirler. Altının talebinin artması, enflasyonun etkilerine karşı korunma arayışındaki yatırımcıların ilgisini çekebilir.
Değerli metallerin sınırlı arzları olduğu düşünüldüğünden, enflasyon arttıkça taleplerinin yükselmesi muhtemeldir. Bunun yanı sıra, değerli metallerin endüstriyel kullanımları da talepleri etkileyen bir faktördür. Değerli metallerin fiyatları, sadece enflasyonla değil, aynı zamanda küresel ekonomik koşullar, arz-talep dengesi ve diğer faktörlere bağlı olarak da değişebilir.
Hisse Senetleri
Enflasyon yüksek veya hiperenflasyon olduğunda hisse senetleri karmaşık bir tepki gösterir. Öncelikle, enflasyonun etkileri ekonominin genel sağlığına, faiz oranlarına ve şirket kar marjlarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bazı durumlarda hisse senetleri, enflasyonun etkilerine karşı direnç gösterebilir.
Hisse senetlerinin enflasyon ortamındaki performansı, şirketlerin mali yapısına ve sektörlere bağlı olarak değişir. Enflasyon, maliyetleri artırır ve tüketicinin satın alma gücünü azaltır. Bu durum, şirketlerin kâr marjlarını olumsuz yönde etkileyebilir. Bazı sektörler, özellikle enerji, gayrimenkul ve değerli metaller gibi varlık tabanlı sektörler, enflasyonun etkilerinden olumlu yönde etkilenebilir.
Şirket büyümesi ve enflasyon arasındaki ilişki karmaşık bir durumdur. Yüksek enflasyon ortamında, şirketlerin finansman maliyetleri artabilir ancak aynı zamanda satış fiyatlarını da artırma olanağı yakalayabilirler. Bazı büyüyen şirketler, enflasyon ortamında talep artışı ile birlikte büyüme fırsatları yakalayabilir.
Tahviller ve Sabit Getirili Menkul Kıymetler
Tahviller ve sabit getirili menkul kıymetler enflasyonla ters orantılı bir ilişki içindedir. Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde, sabit getirili menkul kıymetlerin reel getirisi azalabilir. Çünkü enflasyon, genel fiyat düzeyindeki artışı temsil eder. Sabit faizli menkul kıymetlerin satın alma gücünü azaltabilir. Sabit getirisi, enflasyonla aynı hızda artmazsa yatırımcıların reel getirisi düşer.
Tahviller, sabit getirili menkul kıymetler arasında önemli bir kategori oluştururlar ve sabit faiz ödemeleri üzerine kurulmuş finansal araçlardır. Enflasyonun yüksek olduğu ortamda, tahvillerin reel getirisi azalabilir. Ancak sabit faiz ödemeleri ile tahvillerin nominal getirisi korunur.
Sabit faizli tahvillerin reel getiri ile enflasyon farkını göz önünde bulundurarak yatırım yapmalı ve portföyünü enflasyona karşı koruma stratejileriyle çeşitlendirmelidir.
Tahvillerin enflasyona duyarlılığı, faiz oranlarındaki değişikliklere bağlı olarak da değişebilir. Yüksek enflasyon dönemlerinde, merkez bankalarının faiz oranlarını artırma eğilimi, tahvillerin değerini olumsuz etkileyebilir.
Borsa
Borsanın enflasyon dönemlerindeki performansı genellikle karmaşıktır. Bazı şirketler ve sektörler, enflasyonun etkilerinden korunabilir veya bu dönemde avantajlı konumda olabilir. Özellikle enerji, değerli metaller ve gayrimenkul gibi varlık tabanlı sektörler, enflasyona karşı direnç gösterebilir. Bu sektörlerdeki varlıklar, enflasyonun değerini kaybeden para birimine alternatif olarak değer kazanabilir.
Sektörler arası farklılıklar, enflasyonun etkilerini değerlendirirken önemli bir faktördür. Tüketiciler tarafından talep edilen temel mal ve hizmetlerin fiyatları enflasyona daha hassas olabilir. Diğer yandan, bazı şirketler fiyat artışlarını müşterilere yansıtabilir veya hammaddelerini koruyabilir. Böylece enflasyona karşı direnci artırabilir.
Döviz ve Döviz İşlemleri
Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde döviz kurları, ülkenin para biriminin değer kaybetmesiyle birlikte yükselme eğiliminde olabilir. Yatırımcıların güvenli liman olarak gördüğü dövizlere yönelmelerine neden olabilir. Özellikle Amerikan Doları (USD), Euro (EUR), ve İngiliz Sterlini (GBP) gibi güçlü ekonomilere ait dövizler, enflasyona karşı direnç gösterebilir ve değer kazanabilir.
Döviz kurlarının enflasyona tepkisi çok sayıda faktöre bağlıdır. Faiz oranları, ekonomik büyüme beklentileri ve diğer unsurlar, döviz kurlarındaki değişiklikleri etkileyebilir. Döviz yatırımı yapmayı düşünen yatırımcılar, enflasyonun etkilerini ve döviz piyasasındaki riskleri dikkatlice değerlendirmelidirler.
Gayrimenkul Yatırımı
Yüksek enflasyon, gayrimenkul piyasasında talep artışına ve buna bağlı olarak fiyatların yükselmesine katkıda bulunabilir.
Gayrimenkul değerleri, enflasyona karşı dirençlidir. Çünkü gayrimenkul, fiziksel varlık olup değeri zamanla artabilir. Ayrıca gayrimenkul sahipleri, enflasyonun etkilerini hissetmeden önce varlıklarının değerini koruma eğilimindedir.
Kiralama gelirleri enflasyonla ilişkilidir. Yüksek enflasyon dönemlerinde kira gelirleri artabilir çünkü genel olarak maliyetler yükselir. Ancak kira pazarının spesifik koşullarına ve arz-talep dengesine bağlı olarak değişebilir.
Gayrimenkul Yatırım Fonları
Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde Gayrimenkul Yatırım Fonları (GYF'ler), çeşitli avantajlar sunabilir. GYF'ler, gayrimenkul projelerine kolektif olarak yatırım yaparak yatırımcılara çeşitlilik ve profesyonel portföy yönetimi avantajları sağlar. Enflasyonun etkisi altındaki gayrimenkul piyasasında riski dağıtabilir ve değer kazanma potansiyeli sunabilir. GYF'lerin likiditesi, bireysel gayrimenkul yatırımlarına göre daha yüksek olabilir. Böylece yatırımcılara daha esnek portföy yönetimi imkânı tanır.
GYF'lerin enflasyon ortamındaki performansı, fonun portföyüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Yüksek enflasyon dönemlerinde gayrimenkul değerleri artma eğilimindeyse GYF'ler değer artışından faydalanabilir.
GYF'lerin risk ve getiri profili enflasyon bağlamında dikkate alınmalıdır. Yatırımcılar, fonlara yatırım yapmadan önce fonun stratejilerini, portföyünü ve yönetimini dikkatlice incelemeli ve kendi risk toleranslarına uygun olup olmadığını değerlendirmelidirler. Her yatırımcının hedefleri ve risk iştahı farklı olduğu için GYF'lerin avantajları ve riskleri bireysel tercihlere göre değerlendirilmelidir.
Yüksek Enflasyon İçin İdeal Konut Yatırımı
Konuta yatırım hayal oldu diyenler için; İstanbul'a odaklı, veriye dayalı ve yüksek enflasyon ortamına uygun şartlarda konut yatırımı imkanı.
HEMEN BAŞVURKripto Paralar
Enflasyonun yüksek olduğu ortamda, kripto paralar daha fazla ilgi çeker. Geleneksel para birimlerine göre sınırlı arzları ve merkezi olmayan yapıları nedeniyle kripto paraların enflasyon karşısında bir koruma olarak görülme potansiyeli vardır. Özellikle Bitcoin gibi belirli kripto paralar, sınırlı arz ile tasarlandıkları için enflasyona karşı direnç gösterme eğilimindedir.
Yatırımcılar, enflasyonun değer kaybeden geleneksel para birimlerine karşı kripto paraların değerini artırabileceği beklentisiyle kripto varlıklarına yönelebilirler.
Kripto paraların enflasyon karşısındaki durumu volatilite ile de bağlantılıdır. Kripto paraların değeri, piyasa talebi, spekülasyonlar, düzenleyici gelişmeler ve teknolojik yenilikler gibi bir dizi faktöre bağlı olarak hızlı şekilde değişebilir. Kripto paralara yatırım yaparken yüksek volatilitenin getirdiği riskleri dikkate almalıdırlar. Kripto paraların gelecekteki performansı, enflasyonla mücadele yetenekleri ve genel piyasa dinamikleriyle beraber değerlendirilmelidir.
Enflasyon Ortamında Neye Yatırım Yapılır?
Enflasyon ortamında yatırım yaparken yatırımcılar enflasyona dayanıklı varlık sınıflarına yönelirler. Gayrimenkul yatırımları enflasyona karşı direnç gösterir çünkü gayrimenkul değeri zamanla artar ve kiraya verilen mülkler düzenli gelir sağlar. Enflasyonun etkilerini bir ölçüde dengeleyebilir. Emtia piyasalarında işlem gören değerli metaller, özellikle altın, enflasyon karşısında koruma sağlama potansiyeline sahiptir.
Bazı yatırımcılar, hisse senetleri gibi varlık sınıflarını da enflasyon ortamında değerlendirebilir. Çünkü şirketlerin gelirleri ve varlıkları enflasyonla birlikte artabilir. Hisse senetleri gibi riskli varlıkların getirileri, piyasa koşullarına ve şirket performansına bağlı olarak değişebilir.
Enflasyon ortamında yatırım yaparken çeşitlendirme ve risk yönetimi önemlidir. Portföylerini çeşitli varlık sınıflarında dağıtarak enflasyonun etkilerine karşı dirençli bir portföy oluşturmayı amaçlarlar. Her yatırım kararı kişisel hedeflere, risk toleransına ve piyasa beklentilerine uygun olarak değerlendirilmelidir.
Enflasyon Ortamında Yatırım Yapılabilecek Düşük Riskli Araçlar:
- Sabit Getirili Menkul Kıymetler (Tahviller)
- Sabit Getirili Yatırım Fonları
- Altın ve Değerli Metaller
- Gayrimenkul Yatırım Fonları (GYF)
- Döviz (Özellikle Güçlü Dövizler)
- Hazine Bonoları
- Ters Repo İşlemleri
- İkinci El Taşınmaz Yatırımlar (Gayrimenkul)
- Temettü Veren Hisse Senetleri
- Kamu Borçlanma Araçları (Devlet Tahvilleri ve Bonoları)
Enflasyon Riskini Azaltma
Emtia yatırımları da enflasyonla mücadelede etkili olabilir. Emtialar, arz ve talep dengelerine bağlı olarak değer kazanabilir. Enflasyon dönemlerinde varlık değerini artırabilir.
Altın gibi değerli metaller, tarım ürünleri ve enerji kaynakları gibi emtialar, enflasyon karşısında koruyucu bir rol oynayabilir. Yatırımcılar, portföylerini çeşitlendirerek ve enflasyonla mücadelede etkili olan varlıklara odaklanarak risklerini azaltabilirler.
Hedging
Yüksek enflasyon dönemlerinde, para biriminin değer kaybetmesi ve fiyatların artması gibi etkilerle mücadele etmek isteyenler, hedging stratejilerini kullanabilirler. Döviz ticareti, enflasyon karşısında direnç sağlamak için yaygın bir hedging yöntemidir. Enflasyona maruz kalan ekonomiden çıkarak daha stabil para birimine geçerek değerlerini korumaya çalışabilirler.
Emtia vadeli işlemleri gibi finansal araçlar da enflasyona karşı korunma amacıyla kullanılabilir. Emtia fiyatları enflasyonla birlikte yükselir. Yatırımcıların emtia vadeli işlemleri aracılığıyla değerlerini artırabilecekleri anlamına gelir. Hedge fonlar da karmaşık finansal stratejilerle enflasyon riskini azaltabilirler. Her zaman riski tamamen ortadan kaldırmaz ve uygulama maliyetleri ve karmaşıklığı göz önüne alınmalıdır.
Faiz Oranları ve Merkez Bankası Politikaları
Merkez bankaları, faiz oranlarını artırarak enflasyonu düşürmeye çalışırlar. Yüksek faiz oranları, tüketici harcamalarını ve kredi talebini azaltarak ekonomiyi soğutabilir. Enflasyon baskısını azaltabilir çünkü yüksek faiz oranları, borçlanma maliyetlerini artırarak fiyat artışlarını kontrol altına alabilir.
Merkez bankası politikaları, para arzını ve faiz oranlarını kontrol ederek enflasyonu hedeflerine uygun seviyede tutmaya yöneliktir. Ekonomide aşırı likidite yaratma veya faiz oranlarını aşırı düşük tutma, enflasyon riskini artırabilir. Öte yandan, sıkı para politikası ve yüksek faiz oranları enflasyonu kontrol altına alabilir. Bu nedenle, yatırımcılar ve işletmeler, merkez bankası politikalarını ve faiz oranlarındaki değişimleri dikkatle takip ederek risklerini yönetmeye çalışırlar. Faiz oranlarındaki değişiklikler, borçlanma maliyetlerini etkileyerek yatırım kararlarını ve finansal piyasalardaki fiyat hareketlerini önemli ölçüde etkileyebilir.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasaları
Vadeli işlem ve opsiyon piyasaları, enflasyon riskini azaltmada etkilidir. Türev ürünler, yatırımcılara ve şirketlere gelecekteki fiyat dalgalanmalarına karşı korunma imkânı sağlar. Özellikle emtia fiyatlarının enflasyonla beraber artma eğiliminde olduğu durumlarda, vadeli işlem sözleşmeleri kullanılarak belirli bir malın fiyatını gelecekte sabitlemek mümkündür. Enflasyona bağlı olarak mal fiyatlarının yükselme riskini ortadan kaldırabilir ve mali planlamayı daha güvenilir hale getirebilir.
Opsiyon sözleşmeleri ise yatırımcılara belirli bir varlığı gelecekte belirli bir fiyattan alma veya satma hakkı verir. Enflasyonun olası etkilerine karşı korunma sağlar çünkü opsiyon sözleşmeleri, belirli varlığın değerinin enflasyon nedeniyle artmasından veya azalmasından korunmak için kullanılabilir.
Yönetilen Gayrimenkul Yatırım Fonları
RUUF Invest gibi ekipler tarafından yönetilen gayrimenkul yatırım fonları (GYF'ler), enflasyona karşı etkili risk azaltma stratejileri sunabilirler. Gayrimenkul varlıklarına odaklanarak enflasyonun etkilerinden korunmaya çalışır.
GYF'ler, portföylerini çeşitlendirerek ve farklı gayrimenkul segmentlerine yatırım yaparak riski dağıtmaya çalışır. Örneğin, konut, ticari ve endüstriyel gayrimenkullere yapılan yatırımlar, portföyü çeşitlendirerek enflasyona karşı daha dirençli hale getirebilir. RUUF Invest gibi profesyonel ekipler, gayrimenkul piyasasını dikkatlice takip ederek enflasyonla ilgili potansiyel riskleri önceden değerlendirip stratejilerini buna göre adapte edebilirler.
Fon yönetimi, enflasyon riskini yönetme konusunda kritik rol oynar. Stratejik varlık tahsisi, etkin portföy yönetimi ve piyasa trendlerini yakından izleme gibi faktörleri içerebilir. RUUF Invest gibi deneyimli ekipler, hem makroekonomik göstergeleri hem de gayrimenkul piyasasındaki mikro faktörleri analiz ederek enflasyona karşı daha dayanıklı portföy oluşturmaya çalışabilirler.
Yatırımcılar, RUUF Invest gibi profesyonel yönetim ekiplerinin liderliğindeki GYF'lere yatırım yaparak enflasyon riskini azaltma ve aynı zamanda gayrimenkul piyasasının getirilerinden faydalanma fırsatına sahip olabilirler.
Yatırım Psikolojisi ve Piyasa Davranışları
Enflasyon dönemlerinde yatırımcı psikolojisi belirsizlik ve endişeyle şekillenir. Yüksek enflasyon, paranın değer kaybetmesine ve ekonomik belirsizliğin artmasına neden olabilir. Yatırımcılarda gelecekteki satın alma güçlerinin azalacağı endişesi yaratabilir. Enflasyonun neden olduğu değer kaybına karşı korunmak için alternatif varlık sınıflarına yönelebilirler. Yüksek enflasyon, faiz oranlarının yükselmesi ve finansal piyasalardaki dalgalanmalar, yatırımcıların risk alma eğilimlerini etkileyebilir.
Piyasa dalgalanmaları da yatırımcı davranışları üzerinde önemli etkiye sahiptir. Fiyatların hızlı değişimi ve belirsizlik, yatırımcılarda duygusal tepkilere yol açabilir. Fiyatların düşmesi, panik satışları tetikleyebilir; fiyatların yükselmesi ise aşırı alım ve spekülasyonu körükleyebilir. Yatırımcılar kararlarını duygusal tepkilere dayandırdıkları zaman rasyonel yatırım planlarından sapmalara neden olabilir. Piyasa dalgalanmalarının kontrolsüz risk alımına veya panik satışlarına yol açabileceği ortam oluşturabilir.
Küresel Enflasyon Eğilimleri ve Yatırım Fırsatları
Enflasyon eğilimleri küresel ölçekte farklılık gösterse de, enflasyonun olduğu ülkelerde uzun vadeli yatırım fırsatları ortaya çıkabilir. Özellikle yüksek enflasyon yaşanan ülkelerde gayrimenkul ve emtia gibi reel varlıklara yapılan yatırımlar, enflasyonun olası etkilerine karşı korunma sağlayabilir.
Küresel enflasyon trendleri, uluslararası yatırımcılar için önemli bir etkendir. Bir ülkede yüksek enflasyon görülüyorsa o ülkedeki para biriminde değer kaybına neden olabilir. Döviz piyasalarında belirli para birimlerine karşı pozisyon almak, enflasyonun etkilerine karşı korunmak için bir strateji olabilir. Diğer yandan, düşük enflasyona sahip ülkelerde, sabit getirili menkul kıymetlere yönelmek gibi daha konservatif yatırım stratejileri tercih edilebilir.
Farklı ülkelerdeki enflasyon oranlarındaki farklılıklar, çeşitlendirilmiş portföy oluşturma ve küresel piyasalardan faydalanma imkânı sunabilir. Küresel enflasyon eğilimlerini izlemek ve eğilimlere uygun planlar geliştirmek, yatırımcıların riskleri yönetmelerine ve fırsatları değerlendirmelerine olanak tanır.
Öngörüler
Yüksek enflasyon dönemlerinde yatırımcılar, portföylerini çeşitlendirerek ve enflasyona dirençli varlık sınıflarına odaklanarak riskleri azaltma stratejileri benimseyebilirler. Gayrimenkul yatırımları, emtia piyasaları ve döviz ticareti gibi reel varlıklar, enflasyon karşısında korunma sağlamada etkili olabilir. Küresel enflasyon trendlerini izlemek ve farklı ülkelerdeki enflasyon oranlarındaki farklılıkları değerlendirmek, yatırımcılara çeşitlendirilmiş portföy oluşturarak fırsatlar yaratma şansı tanır.
RUUF Invest gibi profesyonel yönetim ekipleri, yüksek enflasyon ortamlarında etkin şekilde portföy yönetimi ve risk azaltma stratejilerini başarıyla uygulayabilir Gayrimenkul odaklı yatırım planları ve küresel piyasalardaki fırsatları değerlendirme yetenekleri, yatırımcılara enflasyon karşısında dirençli bir portföy sunma potansiyeli taşıyabilir.
Her yatırım stratejisi gibi RUUF Invest tarafından sunulan ürünler de belirli riskleri içermektedir. Yatırımcılar, kendi finansal durumlarına uygun biçimde hareket etmeden önce riskleri anlamalı ve profesyonel danışmanlık almalıdırlar. Siz de yatırımlarınıza RUUF Invest ile değer katmak için hemen başvurun!
Paylaş
Yazar
Mirak Özoğlu
Mirak Özoğlu, Türkiye’deki konut sahipliği ve gayrimenkul yatırımına erişilebilir çözümler sunan RUUF’ta iş geliştirme ve pazarlama müdürü olarak liderlik etmektedir. Özoğlu, ev satın alma süreçlerini dönüştürme, yenilikçi sistemleri hedef kitlelere duyurma ve gayrimenkul sektörüne özgü dijital pazarlama faaliyetleriyle talep toplama konularında çalışmalarını sürdürmektedir. Mirak Özoğlu’nun finansal teknoloji ve gayrimenkul sektöründeki pazarlama yönetimi, iş geliştirme ve inovatif teknolojilere dair geniş deneyimi; girişimin kitlelere duyurulmasında, büyümesinde ve başarısında kilit bir rol oynamaktadır.